Sesli Harfler

Merhaba eğitimdili.com okuyucuları bu yazımızda Türkçe dersi konusu içerisinde yer alan sesli harfler konusunu işleyeceğiz. Türkçe dili dünya dilleri arasında sayılır bir konumdadır ve dilimiz oldukça özel ve zengindir.

Türkçe Ural Altay Dil koluna mensup bir dil olduğu için sondan eklemelidir. Türkçe oldukça kolay ve anlaşılır bir dildir. Türkçede kelimeler yazılışı nasılsa öyle okunur, yani konuşma diliyle yazı dili arasında bir fark yoktur. Türkçe alfabesinde sesli harfler ile sessiz harfler bulunmaktadır. Bilindiği üzere harfler sayesinde yazı yazabiliyoruz ve yazdıklarımızı okuyabiliyoruz. Sesli harfler dilin özellikleri arasında yer almakta ve dilin yapısını geliştirmektedir.

Sesli harfleri öğrenmeden önce ses, harf ve alfabe kelimesinin anlamını öğrenelim.

Ses: İnsanın akciğerlerinden gelen hava sayesinde oluşturduğu titreşime ses adı verilir.

Harf:Dilin işlevini sağlayan ve sesleri işaret eden sembollere harf adı verilir.

Alfabe: Bir dilin bütün harflerini sıralayan ve harf bütününe alfabe adı verilir.

Sesli Harfler Nelerdir?

Türkçe dilinde toplamda 29 harf bulunmaktadır. Bu harflerden 8(sekiz) tanesi sesli harfler arasında yer alırken, diğer 21 (yirmi bir) harf ise sessiz harfler arasında bulunmaktadır. Sesli harflere ünlü sesli harfler adı da verilir.

a, e, ı, i, u, ü, o ve ö harfleri ünlü harfler (sesli ünlü) arasında yer alır. Bu harfler Türkçe’nin temelini oluşturur ve kelimelere güç katar.

Sesli harflerde kendi içerisinde kalın sesliler (ünlüler) ve İnce Sesliler (ünlüler) diye 2’ye ayrılmaktadır. Gelin bu harfleri tanıyalım.

• Kalın sesli harfler (ünlüler);  a, ı, o, u
• İnce sesli harfler(ünlüler);  e, i ,ö, ü

İlkokul sesli harfler diye arayan küçük öğrencilerimiz içinde faydalı bir konu olmuştur. Türkçe öğrencilerimiz için en temel derslerinden biridir ve dilini iyi öğrenen çocuklar diye dersleri de iyi anlayıp derslerinde başarılı olabilir.

Sesli harflerle ilgili pano çalışmasını indirip öğrencilerinizin sesli harfleri daha iyi öğrenmesini sağlayabilirsiniz. Bu pano yeni eğitim öğretim yılına göre hazırlanmış güncel bir etkinliktir.

Sesli harfler pano çalışmasını indirmek için tıklayınız. 

Sesli harfler şarkısı şarkısı

Sesli harfleri şarkı halinde öğrencilere kolaylıkla öğretebilirsiniz.

Sessiz Harfler

Sesli harfler kaç tanedir? Diye sorulunca hemen 8 tane diyoruz. Peki sessiz harfler kaç tane diye sorarsanız buna cevabımız 21 olacaktır. Sessiz harflerde kendi içerisinde 2’ye ayrılmaktadır. Bunlar sessiz yumuşak ve sert sessiz harflerdir. Sessiz harfler tek başına anlam ifade etmezler ve sesli harflerin yardımıyla kelimeler oluşturulabilir.

Sessiz harfler: b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z 

• Sert Ünsüzler: ç, f, h, k, p, s, ş, t
• Yumuşak Ünsüzler: b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z

Not: Sessiz harflere sessiz ünsüz harfleri de denilmektedir.

Türkçe Dilinin Özellikleri

Türkçe dilinin özellikleri hakkında bilgiler verelim.

• Türkçe altay dil ailesine mensup bir dildir.
• Sondan eklemeli bir dildir. Yapım eki ve çekim ekleri buna örnektir.
• Kullanılan çekim ekleri ve yapım ekleri kelimenin kökünü değiştirmez.
• Kullanılan sıfatlar isimlerden önce gelir ve ismi niteler.
• Ses ve yapı bakımı yönünden bir uyumluluğu vardır.
• Büyük ünlü uyumu ve küçük ünlü uyumu vardır.
• Dünya’nın önde gelen dilleri arasında yer alır.
• Türk Dil Kurumu’na göre Türkçe’de toplam 111 bin 27 kelime bulunmaktadır. Bunun 14 bin 1981’i yabancı kökenlidir.

Türkçe’nin Özellikleri

Sesli ve sessiz harfler hakkında bilgiler verdik. Ayrıca bilgi sahibi olmanız için Türkçe dilinin özellikleriyle ilgili bilgiler de verelim.

• Türkçe dili Arapça ve Farsçadan farklı sözcükler kalmış zengin bir dildir.
• Türkçe dilinde özne, tümleç ve yüklem öğeleri bulunmaktadır.
• Türkçe çok rahat kullanılabilen bir dildir ve duyguları ifade etmede çok esnektir.
• Türkçe dili çok esnek olduğu için günlük yaşamda devrik cümleler çok sıklıkla kullanılır. (Örnek: Bugün arkadaşlarla pikniğe gideceğiz. yerine arkadaşlarla pikniğe gideceğiz bugün de denilebilir.)
• Türkçe zengin bir dil olduğu için şiirsel anlama çok uygundur.
• Türkçe’de az kelimeyle çok şey ifade edilebilir.
• Türkçe’de farklı adıllar bulunmaktadır. Bunlar; ben, sen, o, biz, siz, onlar şeklindedir.
• j,w,x gibi harfler Türkçe dilinde yoktur.
• Bir kelimede iki ünlü harf yan yana bulunmaz. (Birleşik kelimelerde yan yana gelebilir.)

Türkçe’mizden bahsettik birde Türkçe’yi koruyan ve zenginleştiren Türk Dil Kurumu hakkında bilgiler öğrenelim.

Türk Dil Kurumu

• Türk Dil Kurumu Türk Dili Tetkik Cemiyeti adıyla 12 Temmuz 1932 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk’ün girişimleriyle kurulmuştur.
• Türk Dil Kurumunun kurucuları arasında Türk Dili Edebiyatının tanınmış sanatçılar olan Sâmih Rif’at, Ruşen Eşref, Celâl Sâhir ve Yakup Kadri yer almaktadır. İlk kurucusu yani başkanı Samih Rıfat’tır.
• Bu kurumun amacı Türk dilinin zenginliğini öz güzelliğini ortaya çıakrıp yabancı dilin etkilerden dilimizi korumaktadır.