Epik Şiir Nedir?
Epik Şiir Nedir?
Epik ismi Yunanca bir kelimedir ve Yunanca destan anlamına gelmektedir. Bu yüzden epik şiirlere destansı şiirlerde denilmektedir. Epik şiir savaş, yiğitlik, kahramanlık veya insanların tarih boyunca yaşadıkları büyük göçleri ve tarihi olayları coşkulu bir heyecanla anlatan kişide heyecan duygularını uyandıran şiir türüdür. Epik şiirler kısa olmayan destansı şiir türleri olduğu için epik şiirlerin büyük bir bölümünü destanlar oluşturur.
Epik şiirler tarihi destanlardan ortaya çıkmıştır. Kahramanlıklar ve tarihi olaylar epik şiirlerin ana konusunu oluşturur. Epik şiirler dönem boyunca tarihsel gerçekliklerden beslenmiştir.
Türk tarihi savaşlarla ve yaşanılan büyük zaferler ile dolu olduğunda epik şiirler Türk Edebiyatında büyük önem arz etmiş ve epik şiir örneklerine bolca yer verilmiştir. Özellikle Oğuz Kağan Destanıyla birlikte Türk Edebiyatında epik şiir uzunca yıllar devam etmiştir. Epik şiir divan edebiyatında karşımıza kasidelerle çıkarken, Halk Edebiyatında koçaklama, destan ve varsağı türüyle karşımıza çıkmaktadır. Epik şiir günümüzde de ön plana çıkan bir şiir türüdür. Günümüzde kahramanlık şiirleri epik şiir olarak nitelendirilmektedir.
Tarihte ilk epik türünün örneği Homeros’un derlemiş olduğu ”İlyada ve Odessa” destanı olarak kabul ediliyor.
- Tasso ”Kurtarılmış Kudüs”
- Milton ”Kaybolmuş Cennet”
- Türk Edebiyatında Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın Üç Şehitler Destanı
- Mehmet Akif Ersoy ”Çanakkale Şehitlerine”
Yukarıda yer alan örneklerinin tümü Epik Şiir örneğidir.
Epik şiir nedir? Kaça Ayrılır?
Epik şiir kendi içinde 2’ye ayrılmaktadır.
Doğal Epik: Destan şiirler şeklinde nitelendirilen doğal epik şiir türünde halkın hayatına etki eden ve o halkın hayatlarını değiştiren önemli olaylar sonucu meydana gelen manzum hikayeleridir. Doğal epik şiirler yazının olmadığı dönemlerde ağızdan ağıza söylenerek oluşturulmuş destanlardır. Sonraki zamanlarda bu epik türleri yazıya aktarılmıştır.
Doğal Epik Şiir Türüne Örnek
- İlyada ve Odessa (Yunan)
- Kalevela (Fin)
- Mahabaratta (hint)
Yapay Epik: Bu epik türünü bir toplum olayından etkilenen ve tıpkı doğal destanlar gibi ortaya koyan şairler tarafından oluşturulur. Yani yapma epik türü şiirleridir.
Yapay Epik Şiir Örnekleri
- Üç Şehitler Destanı (Fazıl Hüsnü Dağlarca)
- Kurtarılmış Kudüs (Tasso)
- Şehname (Firdevsi)
- Kaybolmuş Cennet (John Milton)
Türk Edebiyatında Yapay epik şiir türüne en iyi örnek Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın kahramanlık şiirleridir.
Epik Şiir Örnekleri
Üç Şehitler Destanı - Fazıl Hüsnü Dağlarca
Atıldı Mehmetçik, büyüyü bozdu,
Bir düşman süngüsüne, göğsünden
Bu şehadetle kayalar yarıldı sanki
Dipçik gürültüsünden.
Açıklama: Fazıl Hüsnü Dağlarca epik şiir Örnekleri içinde en çok örnek veren şairlerin başında geliyor. Yukarıda yer alan şiir örneğinde coşkulu bir heyecan türü vardır. Bu dörtlükte Fazıl Hüsnü Dağlarca savaşla ilgili bir konuyu ele almıştır. Şiirde geçen “Mehmetçik, düşman, dipçik” kavramların tümü epik şiirle ilgilidir.
Dadaloğlu
Kalktı göç eyledi Avşar elleri,
Ağır ağır giden eller bizimdir.
Arap atlar yakın eder ırağı,
Yüce dağdan aşan yollar bizimdir.
Belimizde kılıcımız Kirmani,
Taşı deler mızrağımın temreni.
Hakkımızda devlet etmiş fermanı,
Ferman padişahın, dağlar bizimdir.
Dadaloğlu’m bir gün kavga kurulur,
Öter tüfek davlumbazlar vurulur.
Nice koç yiğitler yere serilir,
Ölen ölür, kalan sağlar bizimdir.
Açıklama: Halk Edebiyatında Epik şiir denilince akla ilk Dadaloğlu gelir. Dadaloğlu’nun şiirlerinde yiğitlik ve kahramanlık konuları ağır basar. Yukarıdaki şiirin içinde geçen “at, kılıç, mızrak, ferman, dağ, kavga, tüfek, koç yiğitler, ölüm” sözcükleri epik şiirinin ana unsurunu yansıtmaktadır.
Çanakkale Şehitlerine - Mehmet Akif Ersoy
Şu Boğaz harbi nedir? Var mı ki dünyâda eşi?
En kesif orduların yükleniyor dördü beşi.
-Tepeden yol bularak geçmek için Marmara’ya-
Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya.
Ne hayâsızca tehaşşüd ki ufuklar kapalı!
Nerde-gösterdiği vahşetle ‘bu: bir Avrupalı’
Dedirir-Yırtıcı, his yoksulu, sırtlan kümesi,
Varsa gelmiş, açılıp mahbesi, yâhud kafesi!
Eski Dünyâ, yeni Dünyâ, bütün akvâm-ı beşer,
Kaynıyor kum gibi, mahşer mi, hakikat mahşer.
Yedi iklimi cihânın duruyor karşında,
Ostralya’yla beraber bakıyorsun: Kanada!
Çehreler başka, lisanlar, deriler rengârenk:
Sâde bir hâdise var ortada: Vahşetler denk.
Kimi Hindû, kimi yamyam, kimi bilmem ne belâ…
Hani, tâuna da züldür bu rezil istilâ!
Ah o yirminci asır yok mu, o mahlûk-i asil,
Ne kadar gözdesi mevcûd ise hakkıyle, sefil,
Kustu Mehmedciğin aylarca durup karşısına;
Döktü karnındaki esrârı hayâsızcasına.
Maske yırtılmasa hâlâ bize âfetti o yüz…
Medeniyyet denilen kahbe, hakikat, yüzsüz.
Açıklama:Mehmet Akif Ersoy’un bazı şiirleri Epik şiirlerine örnektedir. Türk tarihi oldukça şanlı ve zaferle dolu bir tarihe sahiptir. Türk Edebiyatında Epik şiiri denilince hemen ilk akla Çanakkale Şehitlerine şiiri gelir. Şiirde yer alan (harp, ordu, donanma, vahşet, Mehmetçik) kavramları epik şiirlere örnektir. İstiklal Marşımızda bir epik şiire örnektir.
Çanakkale Şehitlerine - Mehmet Akif Ersoy
Köroğlu’yum medhim merde yeğine
Koç yiğit değişmez cengi düğüne
Sere serpe gider düşman önüne
Ölümü karşılar meydan içinde
Açıklama: Epik Şiir Halk Edebiyatında koçaklama, destan, varsağı adı altında karşımıza çıkmaktadır. Halk Edebiyatı içerisinde yer alan Köroğlu koçaklama türünde şiirler oluşturmuştur. Yukarıdaki yer alan şiirde geçen “yiğit, cenk, düşman, ölüm” kelimeleri şiirde epik türünün olduğunu ortaya koyuyor.
Yahya Kemal BEYATLI - MOHAÇ TÜRKÜSÜ
Bizdik o hücumun bütün aşkıyla kanatlı
Bizdik o sabah ilk atılan safta yüz atlı
Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek hevesiyle
Canlandı o meşhur ova at kişnemesiyle
Açıklama: Yahya Kemal Beyatlı tarafından yazılan Mohaç Türküsü yapay epik şiir türüne örnektir. Şiir türünde coşkulu bir anlatım ve heyecan vardır. Yiğitlik bu kavramda ön plana çıkmıştır.
Epik Şiir nedir? Epik Şiir Örnekleri Nelerdir? Yazımızın sonuna geldik Epik şiir ile ilgili sormak istediklerinizi yorumlardan bizlere yazabilirsiniz.
BİR YORUM YAZIN
ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM