Anadolu Uygarlıkları Nelerdir?
Anadolu Uygarlıkları kısaca, Anadolu Uygarlıkları nelerdir kısaca bilgi, 5.sınıf konu anlatımı, anadolu uygarlıklarına ait bilgi kartları, anadolu uygarlıkları haritası gibi başlıkların cevaplarını bu yazımızdan öğrenebilirsiniz.
Anadolu Uygarlıkları kuruldukları bölgelerde yaptıkları eserler ve faaliyetlerle insanlık tarihine katkılarda bulunmuşlardır. Anadolu Uygarlıkları Nelerdir? Sorusunun cevabını öğrenelim. Anadolu da Hititler, Frigler, Lidyalılar ve İyonlar adıyla birçok devlet kurulmuştur. Anadolu’da kurulan bu uygarlıklar ilklere de imza atmışlardır.
Anadolu’nun verimli topraklarında kimi uygarlık tarımla uğraşırken kimi uygarlıkta bilim ve deniz ticaretiyle uğraşmıştır. Anadolu uygarlıkları insanlığının temel basamaklarından biri olmuştur. Anadolu Uygarlıkları çeşitli gizemlerle halen günümüzde konuşulmaya devam etmektedir. Şimdi bu uygarlıkları ve onların insanlık mirasına olan katkılarını öğrenelim.
Anadolu Uygarlıkları Nelerdir?
Hititler
- Anadolu’da kurulan ilk uygarlık Hititlerdir.
- Hititler M.Ö. 2000-700 yılları arasında kurulmuştur.
- Hititler İç Anadolu’da Kızılırmak Nehri çevresinde kurulmuştur.
- Başkenti Hattuşaş’tır.
- Bugünkü Çorum yakınlarında kurulmuştur.
- Hititlerde devleti askeri ve dini yetkileri olan krallar yönetirdi.
- Kralın en büyük yardımcısı Tavananna adı verilen kraliçeydi.
- Hititlerde devlet işlerinin görüşüldüğü bir yüksek meclis vardı ve bu meclise Pankuş adı verilirdi.
- Hititlerde çok tanrılı bir din inancı vardı.
- Krallar tanrılara hesap vermek amacıyla yıllık tutturuyorlardı ve bu yıllıklara Anal Yıllıkları adı verildi.
- Anal yıllıkları tarih yazıcılığının başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
- Hititler, Sümerlerde çivi yazısını öğrendiler ve Mısırlılardan ise hiyeroglif yazısını öğrenip kullandılar.
- Kuzey Suriye topraklarına sahip olmak amacıyla dönemin en güçlü devletlerinden biri olan Mıdır Uygarlığıyla mücadele etmişlerdir.
- Mısırlılar ve Hititler arasında yıllar süren mücadele sonucunda tarihin ilk antlaşması olan Kadeş Antlaşması (M.Ö. 1280) imzalanmıştır. Bu antlaşmayla birlikte yapılan savaşlar sonrası yazılı antlaşmalar yapılmaya başlanmıştır.
- Antlaşma metnini içeren kil tablet 1906 yılında Boğazköy’de yapılan kazılar sonucu Kadeş Antlaşmasının aslı ortaya çıkmıştır.
- Hititler altın, bakır, gümüş ve demir madenlerini işlemişler ve madencilik de ileri gitmişlerdir.
Frigler
- Frigler, Sakarya Irmağı çevresinde kurulmuştur.
- Başkentleri Gordion’dur.
- Bugünkü Ankara’nın Polatlı ilçesinde yakınlarında kurulmuşlardır.
- Krallarına Midas adı verilirdi.
- Frigler geçimlerini tarım ve hayvancılıkla sağlardı.
- Büyük ölçüde geçimlerini hayvancılıkla sağladıkları için bunları korumak için sert kanunlar yapmışlardır.
- Friglerin çok tanrılı bir din anlayışı vardır.
- Kibele adını verdikleri en büyük toprak ve bereket tanrıçaları vardır.
- Tapates adı verilen halı ve kilim dokumuşlardır.
- Kralları ve soyluları için tepe görünümlü tümülüs mezarları inşa etmişlerdir.
- Frigler maden işçiliğinde çok ileri gitmişlerdir.
- Fibula denilen çengelli iğne yapmışlardır. Günümüzde kullanılan çengelli iğnelerin ilk örnekleri Fibula denen çengelli iğnelerdir.
Lidyalılar
- Lidyalılar, Gediz ve Menderes Vadileri arasında kalan bölgede yaşamışlardır.
- Başkentleri Sardes’tir.
- Bugünkü Manisa’nın Salihli ilçesinde bulunmaktadır.
- Lidyalılar krallıkla yönetilmiştir.
- Çok tanrılı bir inanca sahiplerdir.
- Lidyalılar tarihteki ilk parayı icat eden kişilerdir.
- Paranın icadıyla birlikte takas (değiş – tokuş) usulü sona ermiştir.
- Paranın icadıyla ticaret hızla gelişmiştir.
- Tarihteki ilk ticaret yolu olan Kral Yolu’nun büyük bir kısmını inşa edip, aktif bir biçimde kontrolünü sağlamışlardır.
- Kral Yolu Efes’ten Mezopotamya’ya kadar uzanmaktadır.
- Lidyalılar, Kral Yolu sayesinde ticaretin merkezi haline gelmişlerdir.
- Kral Yolu Doğu ve Batı ticaretinin gelişmesine katkı sağlamıştır.
Urartular
- Urartular, Doğu Anadolu’da bulunan Van Gölü çevresinde kurulmuş bir uygarlıktır.
- Başkentleri Tuşpa’dır.
- Bugünkü Van yakılarında bulunmaktadır.
- Urartular krallıkla yönetilirdi.
- Çok tanrılı bir din anlayışları vardır.
- Urartu uygarlığında ölümden sonra yaşam inancı vardı. Bundan dolayı ölen kişiler için oda şeklinde mezarlar yaparlar ve bu mezarlara ölen kişilerin eşyalarını yanlarına koyarlardı.
- Geçim kaynakları tarım ve hayvancılık olan Urartular, tarımı geliştirmek amacıyla Şamran adı verilen su kanallarını yapmışlardır. Bu su kanallarından bazıları halen günümüzde kullanılmaktadır.
- Maden işlemeciliği, taş işçiliği ve kale yapımında ustalaşmışlardır.
- Urartular yaptıkları eserlerinde genellikle taş kullanmışlardır.
- Diğer uygarlıklara karşı Urartuların bazı eserleri taş kullandıkları için günümüze kadar ulaşmıştır. Van Kalesi Urartular’a ait bir eserdir.
İyonlar
- Ege’nin kıyı kesimlerinde kurulan İyonlar uzun yıllar boyunca Ege kıyılarından tanınmıştır.
- İyonların başkentleri yoktur.
- Şehir devletleri halinde yaşadıkları için bir başkent belirlememişlerdir.
- Şehir devletlerine polis adı verilirdi.
- En önemli ve ünlü şehir devletleri İzmir, Efes, Foça ve Milet’tir.
- Akdeniz ve Karadeniz’de koloniler kurarak deniz ticaretinde ileri gitmişlerdir.
- İyonlar da çok tanrılı bir dine inanmışlardır.
- İyonlar demokratik bir yönetim anlayışına sahip olmuşlardır.
- İyonlar da oluşan demokratik yönetim anlayışı özgür düşünce ortamını sağlamış ve bu düşünce ortamı bilim, astronomi, sanat, tıp ve felsefe alanında ilerlemelere zemin hazırlamıştır.
- Önemli bilim adamları yetişmiştir.
- Tales ve Pisagor : Matematik ve Astronomi
- Hipokrat: Tıp
- Homeros : Edebiyat
- Heredot: Tarih
- Diyojen : Felsefe alanında önemli çalışmalar yapmıştır.
- Artemis Tapınağı, Celsus Kütüphanesi ve Efes Antik Tiyatrosu İyonlardan günümüze kadar kalan önemli eserlerdendir.
- İyonlar, Fenike alfabesini öğrenmişler ve bu alfabenin Batı’ya aktarılmasını sağlamışlardır.
Anadolu Uygarlıkları Nelerdir? Yazımızın sonuna geldik. Anadolu Uygarlıkları hakkında artık bilgi sahibi oldunuz. Bunun dışında Mezopotamya Uygarlıkları hakkında bilgi sahibi olmak isterseniz aşağıda bulunan linke tıklayabilirsiniz.